Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021

Η λατρεία του θεού Απόλλωνα στην περιοχή μας.


Ανατολικότερα από την θέση "Παλιόχωρα", ανάμεσα σε Ριζώματα και Σφηκιά κοντά σε ένα νεκροταφείο της αρχαϊκής εποχής, στη θέση "Καλοκή Καρυά" βρέθηκε αναθηματικό ανάγλυφο στον Απόλλωνα όπως μαρτυρεί η επιγραφή που φέρει. Είναι πιθανόν, λοιπόν, σε αυτήν τη θέση, στις πλαγιές των Πιερίων, να υπήρχε ιερό του Απόλλωνος. Στο ανάγλυφο εικονίζεται ένα ζώο, πιθανόν βόδι ενώ στην επιγραφή αναφέρεται μεταξύ άλλων και η φράση:

«[ἱ]ερὸς Ἀπόλλω[νος]»

(Βιβλιογραφία: Κοτταρίδη, Μπρεκουλάκη 1997, 109-110, SEG XLIX (1999), 230, αρ. 751.)


Στην ίδια περιοχή, στη θέση "Μάρμαρα" βρέθηκαν σύμφωνα με την Α. Κοτταρίδη διάσπαρτα και εντοιχισμένα σε περιβόλους αρχιτεκτονικά μέλη ενός μαρμάρινου ναού των πρώιμων αυτοκρατορικών. Μέλη του ίδιου ναού εντοπίστηκαν να είναι εντοιχισμένα στην υστεροβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, που βρίσκεται κοντά. Τα αρχιτεκτονικά κομμάτια που βρέθηκαν είναι βάσεις ιωνικών κιόνων, κυμάτια, τμήματα γείσου με γεισίποδες, θραύσματα από φατνώματα και η μονόλιθη γωνία αετώματος με γεισίποδες στο καταέτιο γείσο. Από το μέγεθος του τμήματος του αετώματος, το οποίο έχει πάχος περίπου 0,90 μ. η κ. Κοτταρίδη συμπεραίνει πως πρόκειται για ένα σχετικά μικρό ιωνικό ναό, πιθανότατα πρόστυλο ή εν παραστάσι. Βέβαια η προέλευση αυτών των μελών από ναό δεν παύει να είναι μια υπόθεση, καθώς θα μπορούσαν να προέρχονται και από κάποιο άλλο δημόσιο κτήριο.

Την ύπαρξη ιερού (ή ομάδας ιερών, όπως ισχυρίζονται η Κοτταρίδη και η Μπρεκουλάκη) στην περιοχή βεβαιώνουν θραύσματα αναγλύφων και γλυπτών της ελληνιστικής εποχής. Δεν είναι σαφές αν τα ελληνιστικά κατάλοιπα προέρχονται από το ίδιο ιερό με τον πιθανολογούμενο ρωμαϊκό ναό, καθώς δεν έχει διεξαχθεί συστηματική ανασκαφική έρευνα. (πηγή: Τσιάφης, Ιερά και λατρείες Κάτω Μακεδονίας, 2017)

Ο θεός Απόλλωνας συναντάται με το επίθετο "Νόμιος", που σχετίζεται με την ιδιότητα του θεού ως "προστάτη των κοπαδιών" και δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο ως "Νόμιος" να λατρευόταν και στο ιερό στα Ριζώματα, όπου, έως και τις μέρες μας, η οικονομία της περιοχής στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία. Ο κυρίως γεωργικός και κτηνοτροφικός χαρακτήρας της οικονομίας του μακεδονικού βασιλείου έως τα χρόνια του Φιλίππου του Β’ και η σημασία, την οποία θα είχαν τα ζώα για την διαβίωση των κατοίκων, είναι πιθανό να εξηγεί, ως έναν βαθμό την επιθυμία των κατοίκων να λατρεύουν τον Απόλλωνα και ως προστάτη των κοπαδιών.(πηγή: Βουβουλής Αλέξανδρος, "Ο Απόλλων στον μακεδονικό χώρο", 2007)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου