Πέμπτη 10 Αυγούστου 2017

Ο λύκος, σύμβολο δύναμης κι ελευθερίας

Σύμβολο δύναμης κι ελευθερίας, κομμάτι ιστοριών εδώ και χιλιάδες χρόνια. 
Κάποτε ήταν το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση στον πλανήτη, καλύπτοντας σχεδόν όλο το βόρειο ημισφαίριο. Σήμερα, εξαιτίας της συστηματικής του εξόντωσης συναντάται σε μικρούς πληθυσμούς στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στις σκανδιναβικές χώρες και στα ανατολικά της Ευρώπης. Πρόσφατα επανεμφανίστηκε στην Γαλλία, στην Ελβετία και στην Γερμανία. Στην Ελλάδα η εξάπλωσή του εκτείνεται σε όλο σχεδόν το ηπειρωτικό ανάγλυφο της χώρας, βόρεια της Βοιωτίας. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 700 άτομα σε πολλές μικρές και απομονωμένες μεταξύ τους ομάδες, με εντονότερη παρουσία σε σημεία όπου υπάρχει νομαδική κτηνοτροφία ή όπου υφίστανται ακόμη μεγάλα ορεινά συγκροτήματα χωρίς έντονη ανθρώπινη παρουσία.


  • Η ελάττωση της φυσικής λείας του (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο) από ανθρωπογενείς παράγοντες, τον στρέφει προς τα κτηνοτροφικά ζώα και σε συνδυασμό με τη σταδιακή χαλάρωση πρόληψης των ζημιών από το κράτος, επιτείνουν τη σύγκρουση του με τον άνθρωπο. Οι μαγγάνες και τα δηλητηριασμένα δολώματα συνεχίζουν να αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένες πρακτικές θανάτωσης λύκων αν και ο νόμος, ήδη από το 1991, απαγορεύει αυστηρά τη χρήση τους.
  • Η επέκταση της ανθρώπινης δραστηριότητας ακόμα και στις δυσπρόσιτες, απομακρυσμένες περιοχές, τα μεγάλα τεχνικά έργα, η διάνοιξη ανεξέλεγκτου δικτύου δασικών δρόμων, η επέκταση των βοσκοτόπων κι η μείωση των δασικών εκτάσεων, οδηγούν σταδιακά στην υποβάθμιση των βιοτόπων και θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση του.
Μερικές πληροφορίες για τον λύκο:
Τρέχει πολύ γρήγορα (έως 45 χλμ/ώρα) και κολυμπά καλά.
Μπορεί να φτάσει το 1,5 μέτρο μήκος.
Ζει σε αγέλες για καλύτερα αποτελέσματα στο κυνήγι.
Αρχηγός είναι το πιο δυνατό ζώο της αγέλης (αρσενικό ή θηλυκό) και μαζί με το ταίρι του είναι το αναπαραγωγικό ζευγάρι της αγέλης.
Έχει εξελιχθεί ώστε να τρέφεται κυρίως με άγρια φυτοφάγα ζώα αλλά σε περίπτωση που αυτά εκλείπουν στρέφεται σε μικρότερα ζώα, κτηνοτροφικά ζώα, ή ακόμα και σε ανθρωπογενείς πηγές τροφής (σκουπίδια, νεκρά ζώα).
Οι λύκοι μπορούν να εντοπίσουν το θήραμά τους από απόσταση 3 χλμ. μόνο από τη μυρωδιά.
Ένας λύκος μπορεί να ακούσει το ουρλιαχτό ενός άλλου λύκου από απόσταση έως και 10 χλμ, όταν ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται απόλυτη σιωπή.


Αποτελεί προστατευόμενο είδος με βάση την κοινοτική οδηγία 92/43/ΕΟΚ (ή οδηγία για τους Οικότοπους),  διεθνείς συμβάσεις αλλά και σε πολλές χώρες την εθνική νομοθεσία. Αυτή η αυξημένη νομική προστασία  σε συνδυασμό με την αύξηση των φυτοφάγων θηλαστικών, την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά και τις φυσικές του δυνατότητες εξάπλωσης, βοήθησε ώστε τα τελευταία 20 χρόνια ο λύκος να ανακάμπτει σε όλη την Ευρώπη και να εμφανίζεται ξανά σε περιοχές από όπου είχε εξαφανιστεί για δεκαετίες. Το ίδιο συμβαίνει και στη χώρα μας όπου τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια τάση ανάκαμψης του λύκου ιδιαίτερα προς τη νότια Ελλάδα. Επομένως, η επανεμφάνιση του είδους είναι μια φυσική εξέλιξη της αύξησης του πληθυσμού του, της διασποράς του και της αναζήτησης-εύρεσης τροφής.  
Η επανεμφάνιση του είδους σε μια περιοχή από όπου είχε εξαφανιστεί για χρόνια είναι από μόνο της ένα σημαντικό γεγονός  που επανακαθορίζει τις ισορροπίες στην πανίδα και τη χλωρίδα, διαμορφώνοντας την οικολογική κατάσταση προς το καλύτερο. Πιο σύνθετα τροφικά πλέγματα είναι συνήθως ανθεκτικότερα ενώ η παρουσία ενός ανώτερου θηρευτή όπως ο λύκος βοηθάει στη ρύθμιση των πληθυσμών άλλων μικρότερων σαρκοφάγων ή φυτοφάγων ζώων και εντέλει στη λειτουργία, παραγωγικότητα και διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων.
Όπως είναι φυσιολογικό, η επανάκαμψη του λύκου δημιουργεί νέα δεδομένα σε περιοχές όπου για πολλά χρόνια ο λύκος εμφανίζονταν μόνο στις σελίδες των παραμυθιών. Η έλλειψη εξοικείωσης προκαλεί αρχικά ερωτήματα ακόμη και ανασφάλεια ή φόβο. Σκοπός μας είναι η αρμονική συνύπαρξη με όλα τα είδη πανίδας αλλά και η ενημέρωση και η τήρηση απλών κανόνων «συμπεριφοράς», ώστε να μπορούμε όλοι-ζώα και άνθρωποι- να απολαύσουμε τη φύση και να ασκήσουμε τις δραστηριότητες μας.
Ο λύκος, ως σαρκοφάγο ζώο, τρέφεται κυρίως με οπληφόρα – άγρια όπως το ελάφι, το ζαρκάδι ή με κτηνοτροφικά ζώα. Όταν δε βρίσκει άλλη τροφή θα επιτεθεί και μικρότερα ζώα, σκυλιά, ή ακόμα θα προσεγγίσει σκουπιδότοπους. Καθώς στην Ελλάδα ο πληθυσμός των περισσότερων άγριων οπληφόρων έχει μειωθεί σημαντικά η βασική πηγή τροφής είναι τα κτηνοτροφικά ζώα. Σε κάθε περίπτωση, ο λύκος θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει την τροφή του με το λιγότερο δυνατό κόστος.
 Η ελληνική ύπαιθρος είχε σχεδόν ξεχάσει την παρουσία του λύκου με αποτέλεσμα μέτρα πρόληψης επιθέσεων και φύλαξης των κοπαδιών ή άλλων ζώων να έχουν ατονήσει. Σε μια τέτοια στιγμή θα πρέπει αυτά τα μέτρα να ενεργοποιηθούν εκ νέου ώστε να μειωθούν οι ζημιές που μπορεί να προκαλέσει μία επίθεση λύκου κυρίως στην αγρο-κτηνοτροφική παραγωγή. Θα χρειαστούν τσοπανόσκυλα, καλύτεροι φράχτες στα μαντριά, προσεκτικότερη φύλαξη τη νύχτα ώστε να προστατεύονται τα ζώα,  κοκ και τελικά και ένα λειτουργικό σύστημα αποζημιώσεων.  
Η εξόντωση του λύκου με οποιοδήποτε μέσο είναι παράνομη και εντέλει άσκοπη. Ιδιαίτερα η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, που αποτελεί ένα συχνό μέσο θανάτωσης του λύκου, μπορεί να επιφέρει επιπλέον προβλήματα όπως η δηλητηρίαση άλλων ζώων. Χαρακτηριστική η περίπτωση δηλητηρίασης τσοπανόσκυλων, κυνηγόσκυλων  κυρίως αλλά και λύκου και αλεπούς που διαπίστωσε η ομάδα του WWF ανίχνευσης δολωμάτων στη Θράκη,  σε πολύ μικρή απόσταση από τη φωλιά του μοναδικού ζευγαριού ασπροπάρη της κοιλάδας του Κομψάτου και ένα από τα 5 εναπομείναντα ζευγάρια της Θράκης.

Παράλληλα με τα μέτρα πρόληψης και φύλαξης, απαιτείται οργανωμένο σύστημα παρακολούθησης του λύκου και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κατοίκων και χρηστών των περιοχών όπου σταδιακά εξαπλώνεται ο λύκος.
http://www.wwf.gr   http://www.arcturos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου