Πιέρια Όρη

Ιστορία

α) Η ιστορική θέση των Πιερίων στη Μακεδονία

Τα Πιέρια αποτελούν τμήμα της Μακεδονικής γης. Ο όρος “Μακεδονίς γη” χαρακτηρίζει την πρώτη Μακεδονία με πρωτεύουσα του λαού της Κάτω Μακεδονίας τις Αιγές.

Τα Πιέρια όρη αποτελούν την καρδιά του βασιλείου της Κάτω Μακεδονίας. Αυτό συμπεραίνεται από όλες τις αρχαίες ιστορικές πηγές. Στις βόρειες υπώρειες των Πιερίων, στις αρχές της πρώτης προχριστιανικής χιλιετίας, οι Αργεάδες ή κάτω Μακεδόνες Βασιλείς , ίδρυσαν την πρωτεύουσα του κράτους τους τις Αιγές.

Τα Πιέρια μαζί με τον Τίταρο αποτελούν γεωγραφικώς τη βόρεια συνέχεια του Ολύμπου.

Για πρώτη φορά στην Ιλιάδα γίνεται αναφορά στην ευρύτερη περιοχή της Πιερίας και της Ημαθίας, που εκτείνεται στους πρόποδες του Ολύμπου και των Πιερίων.

“Ήρη δ’αύξασα λίπεν ρίου Ολυμποίο, Πιερήν δ’επιβάσα και Ημαθίην ερατεινήν σευαυ’εφ’ιππολων Θρακών όρεα νιφόενα”.

Αν τον Όλυμπο το πιο άγριο και επιβλητικό βουνό της Ελλάδος, ο μύθος και η ιστορία των αρχαίων Ελλήνων έκαναν κατοικία των 12 Θεών, τα Πιέρια με την πλούσια και ποικιλόμορφη βλάστηση, τις έντονες τοπογραφικές εναλλαγές, τα πολλά νερά, τους χώρους για περιπάτους και διαμονή τα έκαναν το βουνό των Μουσών.

Τα Πιέρια αποτέλεσαν πέρασμα διαμέσου του Αλιάκμονα από τις Αιγές και την Κάτω Μακεδονία προς το βασίλειο της Ελιμείας και της Άνω Μακεδονίας και από το πέρασμα της Πέτρας (κοντά στα σημερινά Φωτεινά) προς την Ελλασόνα, τη Θεσσαλία και τη Νότια Ελλάδα. 

Η ζωτική σημασία των Πιερίων από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια μαρτυράται από τα διάσπαρτα οχυρωματικά κάστρα, ερείπια σήμερα (μεταξύ αυτών και το Παλαιόκαστρο Ριζωμάτων που χρονολογείται από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου), αλλά και από τα ευρήματα από αρχαίους οικισμούς και νεκροπόλεις της περιοχής που διασώζονται στην περιοχή (κοινότητα Σφηκιάς, περιοχή Κανάκας, Κόζιακος κλπ.).

Η κεντροβαρική θέση των Πιερίων κάνει επιτακτική την ανάγκη για τη συνέχιση των ανασκαφών στην περιοχή. Τα Πιέρια αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο τόσο για το ευρύτερο κοινό, όσο και για την επιστημονική κοινότητα στη γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού της Μακεδονίας.

β) Νεότερη και σύγχρονη ιστορία

Στην ευρύτερη περιοχή των Πιερίων όπως μας μαρτυρούν διάφορα μνημεία συνεχίστηκε η κατοίκιση και η δραστηριότητα των κατοίκων της.

Τέτοια μνημεία είναι οι βυζαντινές (παλαιοχριστιανικές) βασιλικές του Αγ. Δημητρίου, Α και Β βασιλικών, ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που οικοδομήθηκε με υλικά και από προγενέστερο ναό (πιθανόν προς τιμήν αρχαιοελληνικής θεότητας) και κοσμείται με εξαιρετικές αγιογραφίες.

Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας, ο ζυγός ήταν λιγότερο έντονος στην περιοχή, λόγω της απόστασης από αστικά κέντρα της εποχής (Βέροια κλπ.) και της ανάπτυξης επαναστατικών ομάδων (κλεφτών) με περισσότερο γνωστές τις περιπτώσεις του καπετάν Κατσιαούνη (18^οςαιώνας) και Αθανασίου Συρόπουλου (19^ος αιώνας), όπως μαρτυρούν τα τουρκικά αρχεία εκείνης της περιόδου.

Στην περιοχή στα χρόνια του μακεδονικού αγώνα έδρασαν αρκετοί μακεδονομάχοι με κυριότερο το Γιάννη Δόμανο. Τέλος στα Πιέρια είχε το λημέρι του ο λήσταρχος Γιαγκούλας, ο φόβος και ο τρόμος αλλά και το ίνδαλμα για πολλούς συγχρόνους του, τους οποίους και είχαν συναρπάσει οι περιπέτειές του οι οποίες είχαν γίνει ένα από τα πολυδιαβασμένα αναγνώσματα της τότε εποχής).

Στα Πιέρια θα βρείτε και το μονοπάτι των Ευρωπαίων περιηγητών "Ε4" το οποίο ξεκινάει από την πόλη La Linea της Ισπανίας και καταλήγει στο Γύθειο διασχίζοντας συνολικά έξι χώρες.
Το μονοπάτι είναι καλά σηματοδοτημένο και περνάει μέσα από τα Ριζώματα μέσω των περιοχών Κανάκα και οικισμού για να καταλήξει μέσα από το βουνό στο νομό Πιερίας.

Στα Πιέρια μπορεί κανείς να απολαύσει το πανοραμικό τοπίο που αποκαλύπτεται από ορισμένες κατάλληλες θέσεις στις οποίες οι επισκέπτες μπορούν να ξεκουράζονται και να απολαμβάνουν τη φύση. 
Ενδεικτικά αναφέρονται οι τοποθεσίες του Παλαιοκάστρου που είναι αρχαιολογικός χώρος και διασώζονται σε ορισμένα σημεία ερείπια του τείχους και που έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Γεωργίας ως Μνημείο της Φύσης λόγω των πανέμορφων και μεγάλων διαστάσεων και ηλικίας πουρναριών αλλά και ο βράχος των Ριζωμάτων Τρόχαλος είναι το τοπικό τοπωνύμιο με θέα προς τα Ημαθιώτικα Πιέρια και το Βέρμιο. 

Τα Πιέρια προσφέρονται ακόμα για κατασκήνωση για ανάπτυξη αθλητικών δραστηριοτήτων για ποδήλατο βουνού Mountain Bike αλλά και για άλλες δραστηριότητες όπως ψάρεμα κολύμπι ναυσιπλοΐα με μικρές λέμβους στην περιοχή των τεχνητών λιμνών Πολυφύτου Σφηκιάς και Ασωμάτων που εφάπτονται των χωριών των Πιερίων Ακόμα μπορεί κάποιος να ασχοληθεί με χειμερινά αθλήματα όπως το ορειβατικό σκι στις περιοχές των Ριζωμάτων Λιάχα και Παπά Χωράφι όπως και στο διπλανό χιονοδρομικό κέντρο Ελατοχωρίου.  

ευχαριστούμε το Akalanthis.gr/