Τρίτη 26 Απριλίου 2016

Πασχαλιάτικοι χοροί ( τελετουργικοί).

Οι Πασχαλιάτικοι χοροί  είναι καθαρά τελετουργικοί και λέγονται μόνο την περίοδο αυτή. Έχουμε μια πληθώρα τραγουδιών σε όλα τα χωριά με κοινό ρεπερτόριο  στην θεματολογία τους, με την μόνη διαφορά ότι το ίδιο τραγούδι  αλλιώς τραγουδιέται  και χορεύεται στο ένα χωριό και αλλιώς στο άλλο. 
Π.χ. αυτό συμβαίνει στο τραγούδι : Κάτω στα τσιαϊρια  Αλλιώς το τραγουδάνε και το χορεύουν στο Δάσκιο και αλλιώς στα Ριζώματα. Οι ρυθμοί είναι συνήθως 4/4, 2/4, 7/4  και οι συνδυασμοί 7/4 και 4/4 στον ίδιο χορό ή τραγούδι όπως π.χ στην Μπηίνα στο Δάσκιο. 
Ο συνηθισμένος βηματισμός  είναι σε 5 κινήσεις με μια παύση στο 5 ή στο 1, ανάλογα με τον χορευτή (χορός στα δύο).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Πασχαλιάτικοι χοροί στο Δάσκιο οι οποίοι έχουν ξεχωριστή κίνηση, περιπαιχτικό και συμβολικό αλλά και εθιμικό χαρακτήρα. Ξεχωριστή θέση έχει  το τραγούδι στους χορούς αυτούς.

Μωρί Περδίκα (πλεχτός διπλός χορός). Είναι σε δύο ρυθμούς. Στην αρχή είναι πλεχτός και  τραγουδιέται αργά, θα λέγαμε χωρίς ρυθμό όπως τα επιτραπέζια τραγούδια. Υπάρχει μια μπρος και πίσω μετακίνηση των πλεγμένων χορευτών και στο δεύτερο μέρος χορεύεται όπως τα άλλα πασχαλιάτικα σε (4/4 και σε 5 κινήσεις-στα δύο) και γίνεται διπλός, αφού οι χορευτές ξεμπλέκονται.  Μοιάζει  σχηματικά, καταπληκτικά θα λέγαμε  με τον σαρακατσάνικο Διπλό χορό. Η ύπαρξη αυτού το χορού μας ισχυροποιεί την πεποίθηση του αείμνηστου Ευάγγελου Στεφανόπουλου, ο οποίος στο βιβλίο του «Δάσκιον Ιστορία λαογραφία» υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι Δασκιώτες είναι σαρακατσάνικης καταγωγής.

Άντε μωρ Λουλιά (περιπαιχτικό  2/4 σε 5 βήματα-στα δύο). Σε αυτόν τον χορό γίνεται μια αναπαράσταση της κοινωνικής ζωής, όσον αφορά στη σχέση πεθεράς και νύφης, όπου η πεθερά  πιέζει την νύφη να κάνει δουλειές στο τέλος, όμως, την αφήνει ελεύθερη να πάει να χορέψει. Υπάρχουν δύο γυναίκες  στο εσωτερικό του κύκλου μόνες τους,  που χωρίς να πιάνονται χορεύουν και τραγουδούν με μαντήλια στα κεφάλια τους. Στο σημείο που όλος ο κόσμος, που χορεύει στον κύριο κύκλο, λέει στο τραγούδι «βάρτα  καταγής», οι δύο γυναίκες πιάνουν τα μαντήλια από το κεφάλι τους  και τα ρίχνουν κάτω στο έδαφος.

Σιρβηρό γαϊτάνι (εθιμικό 2/4 σε 5 βήματα-στα δύο ). Με το  τραγούδι αυτό τελείωναν συνήθως τους Πασχαλιάτικους χορούς. Χορεύανε συγκαθιστά αλλά στον κύκλο, δηλαδή δεν πιάνονταν από  τα χέρια, ανακατεμένοι άντρες και γυναίκες, οι γυναίκες είχαν μαντήλια στα χέρια τους που τα ανέμιζαν στο ένα χέρι και οι άντρες είχαν κομπολόγια  και τα έπαιζαν και λέγανε το ομώνυμο τραγούδι. Σιρβηρό γαϊτάνι σημαίνει το ασημένιο γαϊτάνι (μεταξωτό κορδόνι για την διακόσμηση φορεμάτων). Στην ουσία ο σκοπός  όλου του εθίμου ήταν να προξενέψουν και να ζευγαρώσουν τα νέα παιδιά και κορίτσια που ήταν στον χορό λέγοντας συμβολικά λόγια και υποδει-κνύοντας σε κάθε στροφή του τραγουδιού και κάποιο από τα παιδιά.

Γιάννης Τσιαμήτρος
(εκπ/κός – χοροδιδάσκαλος)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου